Spadek

Spadek – dziedziczenie ustawowe i testamentowe

Spadek to ogół praw i obowiązków zmarłego o charakterze cywilnoprawnym. To nie tylko wartości materialne, takie jak nieruchomości, pojazdy czy lokaty oszczędnościowe, ale również zobowiązania, takie jak kredyty i roszczenia windykacyjne oraz prawa rzeczowe, np. służebności gruntowe. Po śmierci spadkodawcy, spadek otrzymują spadkobiercy. Spadkobiercami najczęściej są członkowie najbliższej rodziny, szczególnie gdy mówimy o dziedziczeniu ustawowym, ale oprócz tego wyróżniamy dziedziczenie testamentowe. Niezależnie od sposobu dziedziczenia, spadkobiercy mają prawo spadek przyjąć bądź odrzucić.

Dziedziczenie ustawowe – kto otrzymuje spadek?

Dziedziczenie ustawowe to takie, które odbywa się na podstawie przepisów prawa. Przepisy te jasno precyzują, kto ma prawo do spadku i jaką jego część może otrzymać. Ustawowa kolejność dziedziczenia rozwiązuje kwestię sporów o majątek, bo wszystkie dzieci zmarłego mają takie sama prawa do majątku. To właśnie małżonek i dzieci zmarłego są powoływani do spadku w pierwszej kolejności. Małżonek i dzieci dziedziczą w częściach równych, przy czym część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Przepisy ustawy mówią również, że jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Zasada ta znajduje zastosowanie również w odniesieniu do dalszych zstępnych, czyli dzieci, wnuków, prawnuków itd.

Czasem może zdarzyć się tak, że zmarły nie doczekał się dzieci, ale na świecie pozostają jego rodzice. Kto wówczas może liczyć na otrzymanie spadku? Jeżeli nie ma zstępnych spadkodawcy, do spadku powołani są z ustawy małżonek i rodzice. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojciec spadkodawcy nie był znany, udział spadkowy matki, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku. W sytuacji gdy spadkodawca nie miał małżonka ani dzieci, cały majątek przypada rodzicom, a jeśli jedno z rodziców nie żyje – połowa spadku drugiemu rodzicowi, a połowa rodzeństwu w częściach równych (w przypadku śmierci rodzeństwa – jego zstępnym).

Ustawa podaje również wiele innych konfiguracji i wskazuje, kiedy dziedziczą dziadkowie, ich zstępni, kiedy prawo do spadku ma pasierb i tak dalej. Przepisy definiują również, co dzieje się ze spadkiem, gdy zmarły nie miał żadnej rodziny. Okazuje się, że w takiej sytuacji spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić, albo znajdowało się ono zagranicą, spadek przypada Skarbowi Państwa.

Spadek w drodze testamentu

Każda osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, może rozporządzać swoim majątkiem nie tylko za życia, ale również zabezpieczyć go na wypadek śmierci. W tym celu należy przygotować testament. Testament można sporządzić na wiele sposobów, pamiętając, by nie zaszły przesłanki umożliwiające stwierdzenie jego nieważności. W testamencie można zawrzeć zapisy dotyczące całego majątku, jak i takie, które dotyczą tylko niektórych dób, praw i zobowiązań. Osoby wyszczególnione w testamencie mają prawo spadek odrzucić, ale zwykle nie robi się tego, traktując testament jako ostatnią wolę zmarłego, którą należy wypełnić.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *